Του VΟLINE
Η Ρωσική Επανάσταση μπήκε μόλις στο δέκατο τρίτο έτος της, ένα χρονικό διάστημα επαρκές για ν’ αποδείξει μια κοινωνική αναστάτωση, ακόμη κι αυτής της κλίμακας, την αξία της.
Ποιά, λοιπόν, είναι η τωρινή κατάσταση της χώρας “της πιο τρομερής” επανάστασης; Το ερώτημα τούτο απαντάται συνεχώς σ’ ένα πλήθος ανθρώπων, όλων των τάσεων και των κοινωνικών θέσεων που, πνιγμένοι στις πιο διαφορετικές κι αντιφατικές πληροφορίες καταλήγουν χάνοντας κάθε ελπίδα να φθάσουν σε μιαν ακριβή αντίληψη των πραγμάτων που συμβαίνουν εκεί. Ακόμη κι οι σύντροφοί μας δεν είναι πάντοτε απρόσβλητοι σε φανταστικές φήμες που πολύ συχνά δεν ξέρουν πώς ν’ απαντήσουν με αυστηρά και τεκμηριωμένα γεγονότα.
Σε μια σειρά περισσότερο ή λιγότερο τακτικών άρθρων θα προσπαθήσουμε να παρέχουμε στους αναγνώστες της “La Revue Anarchiste” με την ακριβέστερη δυνατή πληροφόρηση την πραγματική κατάσταση στην ΕΣΣΔ, μεταξύ άλλων την πολιτική, οικονομική, και κοινωνική κατάσταση. Εμείς θα συλλέγουμε τις πληροφορίες τούτες αποκλειστικά από πρωτογενείς κι αναμφισβήτητες πηγές: Σοβιετικές εφημερίδες (“Iσβέστια”, “Πράβντα”, κι άλλες), επιστολές απ’ τους ανταποκριτές μας…
Πριν την έναρξη των εν λόγω άρθρων θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε στους αναγνώστες μας μερικά ουσιώδη πράγματα σχετικά με τη Ρωσική Επανάσταση επί την ευκαιρία της δωδεκάτης επετείου της. Τούτη η ανασκόπηση θάναι δίχως αμφιβολία χρήσιμη σ’ όλους όσους ενδιαφέρονται για το θέμα. Επιπλέον, θα χρησιμεύσει ως βάση για ό,τι αργότερα θα πούμε.
Το ξεκίνημα της επανάστασης επιβεβαίωσε πλήρως τις θέσεις και τις προβλέψεις των αναρχικών. Στην πραγματικότητα, δεν ήτανε ούτε ένα κόμμα ούτε πολιτική ούτε οποιουδήποτε άλλου είδους ομάδα που ξεκίνησε ή ηγήθηκε την επανάσταση. Ξέσπασε αυθόρμητα με μια γενική κι αποφασιστική εξέγερση των εργαζόμενων μαζών που κατέληξε σέρνοντας τα κόμματα μαζί της (Φλεβάρης-Μάρτης 1917).
Δύο παράλληλες διαδικασίες έγιναν ευθέως σαφείς, όπως συνέβη σ’ όλες τις πλατιές επαναστάσεις. Απ’ τη μία πλευρά ήτανε το ψάξιμο, ο προβληματισμός, κι οι προσπάθειες των λαϊκών μαζών που ήθελαν να συνεχίσουν την επανάσταση, για να τη βάλουν κάτω απ’ το μεγάλο δρόμο της ελεύθερης λαϊκής δραστηριότητας με μεγάλες κοινωνικές πραγματοποιήσεις εν όψει. Απ’ την άλλη πλευρά ήτανε η βιαστική συσπείρωση όλων των ειδών των πολιτικών στοιχείων που επιδίωκαν να βάλουν την επανάσταση στον πολιτικό δρόμο, εγκαθιδρύοντας έτσι μια νέα κυβέρνηση κι εκκαθαρίζοντας το ελεύθερο λαϊκό κίνημα.
Το πολιτικό ρεύμα αρχικά έφθασε στο σχηματισμό τριών διαδοχικών κυβερνήσεων, καμμιά από τις οποίες δεν ήτανε σε θέση να επιλύσει τα τεράστια προβλήματα της επανάστασης ή να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των εργαζόμενων μαζών. Στις εντολές, ήτανε οι κυβερνήσεις της μπουρζουαζίας και των αγροτών (Μιλιουκόφ, Πρίγκιπας Λβοφ), εκείνης του “συνασπισμού” (με τον Κερένσκι), και τέλος η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Κερένσκι (Μάρτης-Οκτώβρης 1917).
Στο αναμεταξύ η χώρα συνέχιζε να υποφέρει. Τα προβλήματα της επανάστασης παρέμεναν ανοιχτά. Όλες οι κυβερνήσεις υποσχέθηκαν την άμεση σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης μαζί με πολλά άλλα πράγματα. Αλλ’ όλες ήτανε αδύνατο να τηρήσουν τις υποσχέσεις των. Σ’ αυτές τις συνθήκες μιαν άλλη πολιτική ομάδα ήρθε απ’ το πουθενά, κι ενισχυμμένη απ’ την πορεία των γεγονότων, ανέλαβε τον αγώνα για την εξουσία. Αυτή ήτανε το Κομμουνιστικό Κόμμα (Μπολσεβίκικο).
Ταυτόχρονα η ελεύθερη δράση των μαζών έγινε πιο ωρισμένη. Τα σοβιέτ, οι επιτροπές εργοστασίων, τα νεοσυσταθέντα συνδικάτα λειτούργησαν δίχως σταματημό. Η εξέγερση της 3 Ιούλη 1917 ήτανε μιαν απ’ τις εκδηλώσεις τούτης της εκκολαπτόμενης βίας.
Απ’ την αρχή οι αναρχικοί αναζητούσαν να υποστηρίξουν τούτο το λαϊκό ρεύμα, για να του παράσχουν ανιδιοτελή βοήθεια.
Όταν η κυβέρνηση Κερένσκι απαξιώθηκε οριστικά το μεγάλο ερώτημα εγέρθηκε: τί θάπρεπε να γίνει; Ν’ ανατραπεί τούτη η κυβέρνηση και να μπει στη θέση της μια Μπολσεβίκικη κυβέρνηση, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα κήρυττε; Ή να ωθηθεί η επανάσταση προς νέους οικονομικούς και κοινωνικούς ορίζοντες έτσι ώστε οι μάζες, ενισχύοντας τη δράση τους, οριστικά να γίνουν οι ίδιες κύριοι της κατάστασης και να κάμουν την κυβέρνηση του Κερένσκι να εξαφανιστεί δίχως να την αντικαταστήσουν από άλλη; (Τούτη ήτανε η θέση των αναρχικών.)
Ήτανε το πρώτο ρεύμα που νίκησε. Οι μάζες έδωσαν την εμπιστοσύνη τους και τη βοήθειά τους στo Mπολσεβίκικo Kόμμα. Το βοήθησαν να κατακτήσει την εξουσία με την ελπίδα ότι τούτη η νέα “προλεταριακή” κυβέρνηση θα ξέρει τελικά πώς να λύσει τα προβλήματα της επανάστασης. Δύο βασικοί λόγοι εξηγούν την έλλειψη επιτυχίας της αναρχικής ιδέας: 1 – Η αδυναμία του αναρχικού κινήματος (σε αριθμό και συντονισμό)· 2- Η απουσία στη χώρα ενός εργατικού κινήματος οργανωμένου πριν απ’ την επανάσταση. Η εξέγερση του Οκτώβρη-Νοέμβρη 1917 επικράτησε της κυβέρνησης Κερένσκι. Οι Μπολσεβίκοι εγκαταστάθηκαν στην εξουσία. Οργάνωσαν το λεγόμενό τους “προλεταριακό” κράτος.
Το μόνο πρόβλημα που ήτανε έκτοτε σε θέση να επιλύσουν – κι αυτό υπό την πίεση των μαζών – ήτανε η εγκατάλειψη του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Όσο για τα υπόλοιπα, επέδειξαν ανικανότητα ίση μ’ εκείνη των προηγούμενων κυβερνήσεων (το αγροτικό πρόβλημα, πρόβλημα της εργασίας, οικονομικά προβλήματα, κλπ., κλπ.) Αλλά – και τούτο είναι το ουσιώδες – προκειμένου οι μάζες να το συνειδητοποιήσουν αυτό χρειαζόνταν περισσότερο χρόνο από ό,τι είχαν στο παρελθόν. Κι όταν κατάλαβαν τελικά το λάθος τους κι ανέλαβαν μιαν απελπισμένη πάλη ενάντια στην ανίκανη νέα εξουσία ήτανε πολύ αργά: η κυβέρνηση, έχοντας οργανώσει εκ των προτέρων τις δυνάμεις της τής αντίστασης και της άμυνας, το λαϊκό κίνημα ήτανε οριστικά συντριμμένο (το Μαχνοβίτικο κίνημα, η εξέγερση της Κροστάνδης του 1921, κ.λπ.) Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου το αναρχικό κίνημα είχε εξαλειφθεί.
Ωστόσο, η στειρότητα των Μποσλεβίκικων δραστηριοτήτων και τ’ αποτελεσμάτά τους ανάγκασαν τον Λένιν να υποχωρήσει. Εν όψει της απειλής μιας πλατιάς κλίμακας κινήματος εξήγγειλε τη Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ) κι έδωσε μιαν ωρισμένη ελευθερία στην οικονομική δραστηριότητα του πληθυσμού.
Αλλοίμονο, η ίδια η έννοια τούτης της “ελευθερίας” ήτανε εντελώς ψεύτικη. Αντί για μιαν ελεύθερη δημιουργική δραστηριότητα απ’ την πλευρά των μαζών τούτο σήμαινε ελευθερία για ορισμένα άτομα να συμμετέχουν στο εμπόριο και να πλουτίζουν. Η ΝΕΠ πυροδότησε νέα αύξηση της μπουρζουαζίας και ταυτόχρονα μια τρομερή γραφειοκρατική τάξη και μια μπουρζουαζία σχηματίστηκαν. Εν μέσω όλων τούτων, πέθανε ο Λένιν (1921).
Κι έτσι το 1921, κατά την περίοδο θανάτου του Λένιν, τέσσερα χρόνια ύστερα απ’ την Οκτωβριανή Επανάσταση, δύο γεγονότα πρωταρχικής σημασίας έγιναν σαφή:
1. Η περισσότερο αριστερή πτέρυγα, η πιο προοδευτική, η πιο επαναστατική κυβέρνηση έδειξε νάναι ανίκανη να επιλύσει, με το “προλεταριακό κράτος,” τα προβλήματα της κοινωνικής επανάστασης. Τούτη η ανικανότητα οδήγησε σε οικονομική και κοινωνική κατάσταση τόσο λυπηρή που ο μόνος τρόπος διαφυγής ήτανε αυτός του να δώσει ανάσα σ’ ένα μισό-πνιγμένο ιδιωτικό καπιταλισμό·
2. Το αληθινό επαναστατικό κίνημα – κείνο των μαζών σε πλήρη κοινωνική δράση – έχοντας καταπνιγεί εντελώς μια νέα δολοφονική γραφειοκρατία, καθώς επίσης μια νέα αστική τάξη, άπληστη και σκληρή, σχηματίστηκαν και εγκαθιδρύθηκαν στις πλάτες των εργαζομένων, τώρα συντριμμένες και εκμεταλλευόμενες περισσότερο άσπλαχνα από ποτέ από τούτη τη νέα κάστα ιδιοχτητών. Θα πρέπει να σημειωθεί πως τ’ αποτελέσματα τούτα βεβαιώνουν απόλυτα τις θέσεις και τις προβλέψεις των αναρχικών.
Πλησιάζουμε στο τέλος της γρήγορης ανασκόπησής μας.
Γνωρίζουμε ότι η διχτατορία του Λένιν αντικαταστάθηκε σιγά-σιγά απ’ αυτήν του Στάλιν, ο οποίος είναι τώρα ο Μεγάλος Αφέντης της ΕΣΣΔ.
Επιπλέον, η γενική κατάσταση που μόλις περιγράψαμε λογικά έδωσε τη θέση σε δύο κύρια φαινόμενα: στη διαμόρφωση εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος της λεγόμενης “αριστερής” Αντιπολίτευσης η οποία, αηδιασμένη απ’ την τωρινή κατάσταση των πραγμάτων, αναζητά μια λύση στην πλήρη κατάργηση της ΝΕΠ καθώς επίσης και σε άλλα μη-πραγματοποιήσιμα μέτρα όπως επίσης και στη γέννηση του λεγόμενου “Δεξιού” ρεύματος, του οποίου οι αντάρτες – επίσης Μπολσεβίκοι – τρομοκρατημένοι απ’ την πλήρη καταστροφή της χώρας επιθυμούν να ενισχύσουν την καπιταλιστική παλινόρθωση (ειδικά στη γεωργία) ως το μοναδικό μέσο σωτηρίας.
Όσο για τον ίδιο τον Στάλιν και την άμεση ακολουθία του, τούτοι οι άνθρωποι προσπαθούν να πολεμήσουν εναντίον των δύο “άκρων” ενώ όλο τούτο το διάστημα προσπαθούν να διατηρήσoυν το στάτους κβο και ν’ αλλάξουν τακτική μεταξύ των αρχών του κομμουνισμού απ’ τη μια μεριά και της επείγουσας ανάγκης να κάμουν παραχωρήσεις στις δύσκολες ώρες απ’ την άλλη.
Στο αναμεταξύ, η χώρα – της οποίας οι ζωτικές δυνάμεις παραμένουν δεμένες και της οποίας ο εργαζόμενος πληθυσμός στερείται απ’ όλες τις ελευθερίες, απ’ όλες τις πρωτοβουλίες, απ’ όλα τα μέσα δράσης – πέφτει όλο και βαθύτερα στην άβυσσο της άνευ προηγουμένου μιζιέριας…
La Revue Anarchiste, No. 2, Γενάρης 1930
Μετάφρ. aixmi
Υποβολή απάντησης