Του SEBASTIEN FAURE
Η καρδιά σου είναι γεμάτη με οίκτο και θλίψη απ’ το θέαμα της αθλιότητας που σκεπάζει την ανθρωπότητα, απ’ τις αμηχανίες και τις περιπέτειες που τη βασανίζουν.
Και μένα επίσης. Τί κάνετε, τότε, γι’ αυτό, Mademoiselle;
Όπως όλοι εκείνοι που π ι σ τ ε ύ ο υ ν σ τ η μοιραία αναγκαιότητα των θεσμών που μας κυβερνούν, δε σκέφτεστε ν’ αναρωτηθείτε εάν τούτo το σύνολο των δεινών υπό το βάρος των οποίων οι άνθρωποι μοχθούν μπορεί να καταλογιστεί σ’ αυτούς τους ίδιους τους θεσμούς. Και χωρίς να συλλογίζεστε αναμφίβολα απευθύνεστε σ’ εκείνους που τους πολεμούν, που τους καταδικάζουν κι εργάζονται για να τους αντικαταστήσουν με άλλες κοινωνικές ρυθμίσεις, και τους ζητάτε να παραιτηθούν απ’ την κακή εργασία που διεξάγουν. Είμαι, Mademoiselle, ένας απ’ αυτούς τους κακούς εργάτες, και στην προπαγανδαστική εργασία μου σας απαντώ, δίνοντας τους λόγους που έχω την αξίωση να θεωρηθούν αποφασιστικοί.
Είπα:
Ο Θεός είναι πλάνη, κι εγώ δεν πιστεύω πια σ’ αυτόν· ο Θεός είναι ένα ψέμμα και υποκρισία, και τον πολεμώ· Θεός είναι θρησκεία, και όχι μονάχα αυτό δε με ρυθμίζει, αλλ’ είναι μια θλίψη· όχι μονάχα δε φέρνει στην ανθρωπότητα ηρεμία και χαρά, αλλά έχει γράψει τις πιο οδυνηρές και αιματηρές σελίδες της ιστορίας, κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παλεύω ενάντια στη θρησκεία.
Είπα:
Ο πατριωτισμός είναι το νέο δόγμα. Πάνω στα ερείπια των παλιών Πιστεύω που καταρρέουν, είναι η νέα πίστη· αναγκαία στ’ αφεντικά για να μπορούν να διατηρήσουν τις αλυσσίδες που έχoυν φορέσει στους σκλάβους.
Ο πατριωτισμός είναι ένα παράλογο κι ανόητο μίσος για ο,τιδήποτε δεν αποτελεί μέρος της πατρίδας.
Πατριωτισμός είναι οι στρατώνες, είναι ο στρατός, κι είναι το προλεταριάτο σε ένστολη σφαγή, προς όφελος και υπό τις διαταγές της καπιταλιστικής τάξης, το προλεταριάτο με στολές εργασίας.
Πατριωτισμός είναι η ανάγκη για εκδίκηση επιβεβλημένη στη νίκηση εθνών και στο να μετατρέπει τον πλανήτη μας σ’ ένα πελώριο πεδίο μάχης όπου η μάχη δε θα τελειώσει ποτέ.
Γι’ αυτό πολεμώ τον πόλεμο· γι’ αυτό, εργάτης για τη ζωή κι όχι για το θάνατο, είμαι ένας διεθνιστής και ζητώ την παύση των στρατών και κηρύττω την παγκόσμια ειρήνη.
Είπα:
Η αγάπη είναι, απ’ την ίδια της τη φύση υποκείμενη σε φαντασιώσεις· είναι ιδιότροπη, ηλεκτρική. Είναι τρέλλα να θέλει να την υποβάλει κανείς σε σταθερούς κανόνες εφαρμόσιμους σε όλους. Φιλοσοφικά, η ελευθερία είναι το μοναδικό καθεστώς στο οποίο μπορεί να προσαρμοστεί.
Στην πράξη ο γάμος δίνει αξιoθρήνητα αποτελέσματα. Μακρυά από το νάναι μια εγγύηση της συμφωνίας και της ευτυχίας, δίνει ζωή στις χείριστες μορφές της υποκρισίας και τις πιο λυπηρές καταστάσεις.
Μια αλυσσίδα πάντoτε άχρηστη κι επικίνδυνη· μια αλυσσίδα πάντοτε ανυπόφορη, πρέπει να σπάσει.
Όλα τα παιδιά υποφέρουν εξαιτίας της οικογένειας, μερικά επειδή έχουν, άλλα επειδή δεν έχουν.
Γι’ αυτούς τους λόγους στιγματίζω το γάμο και τις ματαιόδοξες διατυπώσεις που τον περιβάλλουν. Ορκίζομαι απ’ την επικείμενη κι αναγκαία καταστροφή της νομικής οικογένειας βασισμένης στην απληστία και η οποία πρέπει ν’ αντικατασταθεί απ’ τη μεγάλη ανθρώπινη οικογένεια, που επαναπαύεται στη στέρεα ανάπτυξη όλων των ατομικών συμφερόντων.
Έδωσα καθεμιά απ’ αυτούς τους λόγους την ανάπτυξη που θεωρώ απαραίτητη.
* * *
Και τώρα, mademoiselle, ανακεφαλαιώνω.
Θλιβερή, πολύ θλιβερή είναι η ζωή που ζουν οι τωρινές γενεές. Κι όμως, η κινητήρια δύναμη όλων των ανθρώπινων πράξεων είναι η αναζήτηση κάποιου είδους ικανοποίησης, και το ιδεώδες της κοινωνίας είναι η συνειδητοποίηση του μεγαλύτερου ποσού της ευτυχίας για όλους.
Θρησκεία, Ιδιοχτησία, Πατρίδα, Οικογένεια – πεποιθήσεις και θεσμοί που όλοι προέρχονται απ’ την αρχή της εξουσίας – έκαναν και εξακολουθούν να κάμουν την ιστορία αιώνων ένα πολύ θλιβερό κι αιματηρό δράμα.
Τούτο το δράμα, διαιωνίζοντας την άγνοια που μόνο του γεννά, εσείς, εν αγνοία σας, θέλετε να παρατείνετε.
Σ’ αυτό το δράμα θέλω, με όλο το ζήλο της θέλησής μου, να βάλλω ένα πρόωρο τέλος.
Και γι’ αυτό το σκοπό θα χρησιμοποιήσω όλες τις δυνάμεις μου για την κατεδάφιση όλων των αυταρχικών Βαστιλλών: κυβέρνηση, καπιταλισμός, θρησκεία, ο στρατός, κοινοβούλιο, το δικαστικό κλάδο, η αστυνομία, η οικογένεια.
Τούτο είναι το πρώτο μέρος της αποστολής μου.
Αλλά ο άνθρωπος δεν είναι καμωμένος να ζει ανάμεσα στα ερείπια. Το πνεύμα του δεν τρέφεται μονάχα από άρνηση, η καρδιά του δεν είναι καμωμένη μονάχα για το μίσος.
Κι εδώ είναι που εμφανίζεται η αναγκαιότητα για το οικοδόμημα που πρέπει ν’ ακολουθήσει τα ερείπια: βεβαιώσεις που απορρέουν απ’ τις αληθινές αρνήσεις, αγάπη ογκoύμενη μπρος από το μίσος.
Το κοινωνικό σώμα πάσχει σε όλα τα μέρη του: στο στομάχι του, στο μυαλό του, στην καρδιά του. Πεθαίνει από αθλιότητα. Η αθλιότητα του στομαχιού είναι η πείνα· η αθλιότητα του πνεύματος είναι η άγνοια· η αθλιότητα της καρδιάς είναι το μίσος.
Τούτο το τριπλό τέρας πρέπει να σωριαστεί κάτω.
Η γιατριά έχει βρεθεί: αντιεξουσιαστικός κομμουνισμός.
Μέσα απ’ αυτόν καθένας θα βρει, στο αχανές υλικό ταμείο διατηρημένο απ’ την κοινή προσπάθεια, όλ’ αυτά που χρειάζεται για να ικανοποιήσει τις φυσικές του ανάγκες.
Μέσα απ’ αυτόν, καθένας θα βρει, στο ατελείωτο πνευματικό ταμείο που τροφοδοτείται απ’ την αδιάκοπη εργασία των πνευμάτων στη δουλειά, όλ’ αυτά που χρειάζεται για να ικανοποιήσει την επιστημονική του όρεξη, τα καλλιτεχνικά του γούστα.
Μέσα απ’ αυτόν καθένας θα βρεί στo ασφαλή συναισθηματικό ταμείο, συνεχώς εμπλουτιζόμενο απ’ την ανάγκη για αγάπη, όλ’ αυτά που χρειάζεται για να ηρεμήσει τη δίψα του για τρυφερότητα.
Ο αντιεξουσιαστικός κομμουνισμός, με τον οποίο όλα τα στομάχια, όλα τα μυαλά και όλες οι καρδιές μπορούν και πρέπει να απελευθερωθούν, αυτός είναι η γιατριά.
Toύτη η γιατριά είναι εφαρμόσιμη, αλλά δεν είναι ακόμα αρκετά γνωστή. Είναι έτσι αναγκαίο να την εκλαϊκεύσω. Είμαι ένας απ’ αυτούς τους εκλαϊκευτές και τίποτ’ άλλο. Κι αυτό πλήρως ικανοποιεί για τη δραστηριότητά μου και τη φιλοδοξία μου.
Σεμπαστιέν Φωρ, Reponse aux paroles d’une croyante. Oyonnax, Imprimerie Ouvriére, 1903
Μετάφρ. aixmi